Nguy cơ lỡ hẹn cao tốc Bắc – Nam đoạn Diễn Châu – Bãi Vọt
Tổng sản lượng công việc thi công chưa đạt kế hoạch, liên tục bị Bộ GTVT thúc tiến độ với nhiều “lình xình” liên quan đang là những gì diễn ra ở dự án cao tốc Bắc – Nam đoạn qua Diễn Châu – Bãi Vọt.
Cơ quan chức năng cũng cảnh báo, nếu doanh nghiệp đầu tư dự án không sớm khắc phục các tồn tại kịp thời, nhanh chóng tháo gỡ các vướng mắc, nguy cơ tuyến cao tốc nói trên sẽ lỡ hẹn, “sa lầy” tại đoạn nối Nghệ An và Hà Tĩnh.
Gói thầu nhiều “tai tiếng”
Với tổng chiều dài 49,3km nối từ huyện Diễn Châu (Nghệ An) dài 44,4km sang Bãi Vọt thuộc huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh) dài 4,9km, cao tốc Bắc – Nam phía Đông được chính thức khởi công vào tháng 05/2021 và dự kiến hoàn thành vào tháng 05/2025. Công trình giao thông trọng điểm này được đầu tư theo hình thức PPP do liên danh Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hòa Hiệp – Công ty Cổ phần Tập đoàn CIENCO4-Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đầu tư Núi Hồng-Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn – Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng VINA2 (đại diện pháp lý do doanh nghiệp dự án là Công ty cổ phần Đầu tư Phúc Thành Hưng) được lựa chọn đầu tư, thi công với tổng mức đầu tư 11.157,82 tỷ đồng. Trong đó, riêng phần vốn ngân sách tham gia vào dự án hơn 6.000 tỉ đồng, vốn nhà đầu tư và huy động hơn 5.000 tỉ đồng để thực hiện.
Dù kế hoạch hoàn thành được giao là vậy nhưng trong quá trình thi công, dự án này luôn trở thành “điểm ngắm” của các đoàn công tác của Trung ương vì nhiều vấn đề nổi cộm liên quan chưa được giải quyết, xử lý kịp thời. Chính vì vậy, tiến độ hoàn thành dự án của hợp phần này đã trở thành mối lo ngại không chỉ riêng đối với Bộ GTVT mà còn cả nhà đầu tư dự án.
Còn nhớ, cách đây đúng 01 năm, vào tháng 11/2022, sau khi trực tiếp đi kiểm tra công trường dự án, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cũng đã từng nhắc nhiều lần cụm từ “Diễn Châu – Bãi Vọt” trong nhiều cuộc họp với địa phương về việc khẩn trương khắc phục các tồn tại liên quan đến mặt bằng, tiến độ…
Tiếp đó, lãnh đạo Bộ GTVT cũng phát văn bản gửi Ban Quản lý dự án 6 (đại diện cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tại dự án) yêu cầu xem xét đưa ra khỏi Dự án PPP thành phần cao tốc Bắc-Nam phía Đông đoạn Diễn Châu-Bãi Vọt 3 nhà thầu năng lực thi công yếu kém, thi công không đảm bảo tiến độ và thay vào nhà thầu có năng lực. Còn riêng với, Bộ GTVT yêu cầu công ty cổ phần Đầu tư Phúc Thành Hưng (doanh nghiệp dự án) yêu cầu khẩn trương chỉ đạo các nhà thầu huy động thiết bị, máy móc, nhân lực thực hiện các giải pháp đẩy nhanh tiến độ thi công theo kế hoạch đặt ra.
Mới đây, sau khi xảy ra tai nạn trong quá trình thi công các hạng mục, khi tháo dỡ ván khuôn tường thân móng cống thoát nước trên đoạn đường gom phải tuyến, lý trình Km464+760 thuộc gói thầu XL01, dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Diễn Châu – Bãi Vọt, nằm trên địa bàn xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) do Công ty TNHH Đại Hiệp thi công, đã xảy ra vụ tai nạn lao động đã làm 02 người chết, Bộ GTVT đã yêu cầu doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư xem xét đình chỉ nhà thầu thi công và báo cáo kết quả xử lý về Ban quản lý dự án 6 và các cơ quan có liên quan, lưu ý cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan và giải pháp khắc phục.
Bộ GTVT liên tục thúc tiến độ
So với các hợp phần dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông khác, dự án PPP đoạn Diễn Châu – Bãi Vọt liên tục được Bộ GTVT và các ngành chức năng quan tâm, để ý bởi lo ngại tiến độ sẽ không về đích như kỳ vọng. Nếu không sớm khắc phục, dự án này sẽ có nguy cơ rơi vào trạng thái “cảnh báo đỏ” trong tổng 22 dự án trọng điểm cao tốc Bắc – Nam phía Đông thông tuyến toàn quốc theo kế hoạch mà Trung ương đặt ra.
Theo báo cáo của Bộ GTVT, tính đến thời điểm tháng 9/2023, mặc dù thời gian thực hiện dự án đã đi được hơn 2/3 quãng đường nhưng sản lượng thi công mới chỉ đạt hơn 50% so với kế hoạch, chậm 4,5% so với tiến độ dự án. Nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan cũng được Bộ GTVT chỉ rõ như: các nhà đầu tư/doanh nghiệp và các nhà thầu thi công chưa thực sự quyết liệt triển khai thực hiện, việc điều hành quản lý dự án chưa tách bạch được vai trò của nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án và nhà thầu thi công…đang tồn tại khiến tổng sản lượng thực hiện đạt thấp. Đáng quan tâm, liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng tại các địa phương nơi thực hiện dự án vẫn chưa được tháo gỡ kịp thời.
Trả lời báo chí về những nguyên nhân nói trên, đại diện Công ty CP Đầu tư Phúc Thành Hưng cho biết, trong quá trình thi công, đơn vị gặp không ít khó khăn như: Nguồn vật liệu cát cho dự án vẫn rất khó khăn, công suất khai thác của các mỏ vật liệu cát thấp, các nỏ cát thiết hoá đơn VAT cấp cho nhà thầu; Một số mỏ đất ở gần đã được cấp phép nhưng không thể khai thác do người dân cản trở, một số mỏ trữ lượng lớn nhưng vướng thủ tục pháp lý…
Trước những tồn tại nói trên, vào tháng 9/2023, Bộ GTVT cũng đã ban hành Thông báo số 291/TB-BGTVT yêu cầu doanh nghiệp dự án rà soát và xây dựng kế hoạch, tiến độ thi công chi tiết khối lượng công việc, bảo đảm khả thi, hoàn thành dự án trong tháng 5/2024. Kết luận của Bộ trưởng Bộ GTVT cũng chỉ rõ: “Các nhà thầu chưa huy động đủ tài chính, nhân lực, thiết bị, vật tư, vật liệu thi công để đáp ứng với kế hoạch, tiến độ thi công đề ra”. Đây cũng xem như “tối hậu thư” mà Bộ trưởng Bộ GTVT phát đi để thúc tiến độ dự án cao tốc Bắc – Nam đoạn qua Diễn Châu – Bãi Vọt.
Mặt khác, Bộ trưởng Bộ GTVT còn yêu cầu các đơn vị chức năng liên quan xem xét, xử phạt hợp đồng hoặc chấm dứt hợp đồng, cần kịp thời báo cáo, đề xuất Bộ GTVT phương án xử lý. Chưa hết, nếu các đơn vị không chịu khắc phục sẽ gửi thông báo đến các chủ đầu tư dự án biết để xem xét, đánh giá khi tham gia dự thầu các dự án do Bộ GTVT quản lý.
Được biết, sau khi có động thái nói trên của lãnh đạo Bộ GTVT, nhà đầu tư đã tăng cường thiết bị, nhân lực cho dự án. Cụ thể, hiện trên công trường, các nhà thầu huy động 99 mũi thi công với hơn 800 đầu thiết bị và gần 2.000 kỹ sư, công nhân thực hiện thi công theo hình thức “3 ca, 4 kíp” để đuổi kịp tiến độ trước nguy cơ lỡ hẹn.
Đến thời điểm hiện nay, dù đã đưa ra các giải pháp như vậy nhưng nỗi lo nguy cơ lỡ hẹn dự án trọng điểm quốc gia cao tốc Bắc – Nam phía Đông đoạn qua Diễn Châu – Bãi Vọt vẫn hiện hữu nếu các sự cố lẫn “lình xình” liên quan không được giải quyết kịp thời và không còn tái diễn thêm nữa.
Mới đây, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cũng tiếp tục ký ban hành Công điện 57/2023 về việc tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công, đảm bảo hoàn thành dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Diễn Châu – Bãi Vọt thuộc dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 theo đúng tiến độ hợp đồng dự án.
Người đứng đầu Bộ GTVT yêu cầu các đơn vị quyết liệt huy động đầy đủ nhân lực, máy móc thiết bị, nguồn lực tài chính, triển khai đồng bộ các mũi thi công trên tuyến; lập kế hoạch thi công đảm bảo tính liên tục nhằm hoàn thành các hạng mục theo tiến độ cam kết, đặc biệt đối với các hạng mục thuộc đường găng của dự án do các nhà thầu Công ty TNHH Hòa Hiệp, Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn, Công ty Thái Sơn, Công ty 456, Công ty Nam Hải… triển khai thực hiện.