Nghệ An: Bãi rác thị xã Thái Hòa đang quá tải, ô nhiễm?
Bãi rác thị xã Thái Hòa tại phường Long Sơn đã đi vào hoạt động từ hàng chục năm trước. Sau nhiều năm đưa vào sử dụng thì bãi rác này đã có những bất cập xuất hiện như tồn đọng lượng rác thải lớn, đã có dấu hiệu quá tải, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến người dân…
Người dân phản ánh có ô nhiễm
Ngược thời gian hơn chục năm về trước, theo Quyết định phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ và UBND tỉnh Nghệ An, từ năm 2003 đến năm 2015, toàn tỉnh Nghệ An có 77 cơ sở sản xuất kinh doanh nằm trong danh sách ô nhiễm môi trường, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng (ÔNMTNT).
Trong số này, bãi rác thị xã Thái Hòa (Khi đó có tên là bãi rác Rú Lê nằm ở phường Quang Tiến, thị xã Thái Hòa) là cơ sở có tên trong Quyết định 3750/QĐ-UBND-ĐC ngày 15/9/2011 của UBND tỉnh Nghệ An và Quyết định 1788/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 01/10/2013 về việc gây ÔNMTNT như không có hệ thống thu gom, thoát nước mặt; xử lý nước rỉ rác; không có tường rào cách ly… vì thế nước thải vượt QCVN nhiều lần.
Khi đó, khoảng những năm 2012 – 2013, người dân khối Dốc Cao, phường Quang Tiến, thị xã Thái Hòa sống hết sức khổ sở vì bãi rác Rú Lê nằm gần khu dân cư của khối, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Để giải quyết vấn đề bức xúc trước mắt về ô nhiễm môi trường, UBND thị xã đã chỉ đạo và hỗ trợ kinh phí cho chính quyền địa phương tiến hành đóng cửa bãi rác tạm tại Rú Lê, phường Quang Tiến, xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường. Mặt khác, một số bãi rác tạm khác của các phường, xã quản lý trên địa bàn thị xã sau đó cũng đã được ngân sách hỗ trợ để di dời theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc hỗ trợ có mục tiêu kinh phí nhằm xử lý triệt để ô nhiễm môi trường cho các đối tượng thuộc khu vực dịch vụ công ích đô thị.
Với mong muốn khắc phục triệt để tình trạng này, Thị xã Thái Hòa đã triển khai dự án xây dựng một bãi xử lý rác thải mới với diện tích chôn lấp dự kiến khi đó là hơn 63.500 m2, công suất xử lý hơn 30.000 tấn rác/năm.
Theo đó, bãi rác tập trung nói trên được đặt tại xóm 4, xã Nghĩa Hòa (nay là phường Long Sơn). Đây là địa bàn khá xa khu dân cư, dù là đất thuộc xóm 4, xã Nghĩa Hòa nhưng chỉ có một bộ phận dân cư xóm Đông Quang (xã Đông Hiếu) là ở gần với bãi rác này nhất. Tuy nhiên, sau vài năm đi vào hoạt động thì bãi rác này đã tiếp tục gây ô nhiễm môi trường và ngày càng có dấu hiệu nghiêm trọng.
Trước tình trạng trên, từ nhiều năm về trước tại các kỳ họp tiếp xúc cử tri thì người dân xóm Đông Quang, xã Đông Hiếu thường xuyên đưa vấn đề ô nhiễm của bãi rác thải này ra tại Hội nghị để chất vấn cũng như mong muốn phương án giải quyết của các cấp chính quyền.
Cuối tháng 9/2022, qua đường dây điện thoại trực tuyến kỳ họp thứ 7, Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An khóa XVIII, ông Đoàn Văn Đồng, trú tại xóm Đông Quang, xã Đông Hiếu, thị xã Thái Hoà phản ánh tình trạng ô nhiễm tại bãi rác tập trung của thị xã Thái Hoà ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của người dân trong vùng. Cử tri kiến nghị cấp có thẩm quyền khẩn trương triển khai dự án xây dựng Bãi rác mới thay thế.
Sau kỳ họp thứ 7 Hội đồng nhân dân tỉnh khóa XVIII, Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành công văn số 182/HĐND-TT ngày 22/7/2022 chuyển ý kiến của cử tri Đoàn Văn Đồng đến Ủy ban nhân dân thị xã Thái Hòa để giải quyết, trả lời theo thẩm quyền. Ngày 31 tháng 08 năm 2022, Ủy ban nhân dân thị xã Thái Hòa đã có báo cáo số 285 /BC-UBND, trong đó nêu rõ: Bãi xử lý rác thải sinh hoạt tập trung tại phường Long Sơn, thị xã Thái Hoà được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng công trình tại Quyết định số 5069/QĐ-UBND-ĐTXD ngày 12/12/2012. Theo quy hoạch được duyệt, Bãi xử lý có 6 ô chôn lấp rác. Đến nay, do khó khăn về nguồn kinh phí nên mới chỉ thực hiện được 2 ô chôn lấp. Ủy ban nhân dân thị xã không có kế hoạch mở rộng bãi rác mà chỉ thực hiện các ô chôn lấp theo quy hoạch được duyệt.
Khi đó, tiếp thu ý kiến cử tri về tình trạng ô nhiễm tại bãi rác tập trung tại phường Long Sơn, Ủy ban nhân dân thị xã Thái Hòa đã chỉ đạo Công ty cổ phần Môi trường Thái Hòa – đơn vị thực hiện công tác xử lý tại Bãi rác tập trung thị xã thực hiện tốt công tác xử lý và có giải pháp triệt để hơn trong quá trình xử lý rác thải sinh hoạt tại Bãi rác tập trung.
Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân thì thời gian qua khối lượng rác tại bãi rác này không ngừng tăng lên rất nhiều và có dấu hiệu quá tải, tiếp tục gây ô nhiễm và ngày càng có dấu hiệu nghiêm trọng thêm.
Nước rỉ rác chảy ra môi trường cũng không ảnh hưởng gì?
Cuối tháng 12/2023, PV đã có mặt tại bãi rác này để chứng kiến thực tế sự việc. Theo đó, phản ánh của người dân về thực trạng trên là hoàn toàn có cơ sở.
Qua quan sát, PV ghi nhận bãi rác nằm khuất sau một khu rừng keo, nằm ở giữa một quả đồi có độ dốc không lớn mà thoải nghiêng về một hướng. Lượng rác thải trong bãi được chia thành hai khu rõ rệt cách nhau bằng một con đường nội bộ của dự án. Hai khu này rác đã đầy ứ chất cao lên nhiều mét và không thấy có dấu hiệu của việc xử lý mà chỉ có những người nhặt phế liệu đang đào bới lựa chọn ve chai cũng như bì xác rắn và những thứ có thể thu gom, tận dụng để bán được. Mùi hôi thối nồng nặc bao trùm cả khu vực, ruồi nhặng bay như ong…
Chưa hết, do hệ thống bể thu gom, xử lý nước rỉ rác đã bị “vô hiệu hóa” không thể sử dụng từ lâu nên lượng nước rỉ rác không được thu gom cũng như xử lý. Vì thế, lượng nước rỉ rác có màu đen kịt cứ thể chảy lênh láng khắp nơi trước khi “vô tư” chảy tờ tờ ra ngoài môi trường, xuống khe suối…trông rất kinh hãi.
Ông Hồ Công Sâm, Chủ tịch UBND xã Đông Hiếu xác nhận với PV rằng, bãi rác tập trung thị xã Thái Hòa nằm ở phường Long Sơn gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến cư dân xóm Đông Quang, xã Đông Hiếu là có thật. “Việc ô nhiễm của bãi rác ảnh hưởng đến người dân xóm Đông Quang là có thật. Cử tri các năm trước có phản ánh về tình trạng trên. Sau khi phản ánh thì mới đây đơn vị xử lý cũng có cố gắng trong quy trình xử lý nên thời gian gần đây thấy ruồi muỗi cũng ít hơn trước, đỡ hơn trước”. Cũng theo ông Sâm, mong muốn của người dân và chính quyền là nhà đầu tư sớm đầu tư hoàn thiện nhà máy xử lý rác mới để thay thế bãi rác cũ này thì tình trạng ô nhiễm mới mong chấm dứt triệt để được.
Thông qua Chánh Văn phòng UBND thị xã Thái Hòa, PV đã gặp bà Trần Thị Tình, Trưởng phòng TN&MT thị xã Thái Hòa để tìm hiểu thêm về sự việc. Tuy nhiên, bà Tình cho rằng phải có ý kiến của Chủ tịch UBND thị xã thì mới phát ngôn vì đó là quy chế tiếp xúc báo chí của cơ quan. Thế nhưng, sau một hồi trao đổi thì bà Tình vẫn “mở lời”…
“… Nhìn thì ghê gớm nhưng bãi rác của thị xã chưa ô nhiễm như các huyện khác đâu. Về nước rỉ ngày xưa liên quan đến thiết kế sau không ấy được (không xử lý được – PV) thì người dân ở đó họ vẫn đồng tình mà, nó cũng không ảnh hưởng đến dân vì không có nhà ở… ”, bà Tình, khẳng định.
Được biết, để giải quyết dứt điểm các hệ lụy về môi trường từ bãi rác, Ủy ban nhân dân thị xã Thái Hòa không tiến hành chủ trương mở rộng bãi rác theo thiết kế được duyệt trước đây từ năm 2012 mà đã tiến hành kêu gọi Công ty cổ phần Năng lượng và Môi trường Việt Nam đầu tư Nhà máy xử lý rác thải Thái Hòa tại phường Long Sơn, thị xã Thái Hòa. Dự án nói trên sẽ được triển khai trên diện tích 7,5ha với tổng mức đầu tư dự kiến là 146,05 tỷ đồng. Hiện, dự án nêu trên đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV thì đến nay dự án đang gặp phải một số vướng mắc về thủ tục pháp lý nên đến nay vẫn chưa thể triển khai thi công được.