Dự án kênh tách nước phân lũ hơn 886 tỷ đồng tại Hà Tĩnh: Thi công dở dang, nhiều vướng mắc phải giải quyết
Hơn chục năm nay, dự án hệ thống tách nước phân lũ, phòng, chống ngập úng cho các xã phía nam TX Kỳ Anh (Hà Tĩnh) với tổng mức đầu tư hơn 886 tỷ đồng vẫn thi công dang dở, một số hạng mục công trình bị lấn chiếm, xuống cấp, nguy cơ thất thoát, lãng phí.
Dự án bỏ hoang nhiều năm, dân lấn chiếm nuôi tôm
Dự án hệ thống tách nước phân lũ, phòng, chống ngập úng các xã phía Nam TX Kỳ Anh được triển khai từ 2009 với mục tiêu thoát nước cho gần 80km2 diện tích lưu vực sườn Đông dãy Hoành Sơn, hạn chế khả năng ngập lụt khu vực gần dự án Formosa và các cụm dân cư trên QL1A đoạn qua TX.
Dự án chia làm một số giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 từ phường Kỳ Phương đến cầu Tây Yên và giai đoạn 2+3 từ cầu Tây Yên đến đê Hòa Lộc, phường Kỳ Trinh. Công trình do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh (Ban QLDA) làm chủ đầu tư, tổng mức vốn đầu tư (sau khi đã điều chỉnh tại Quyết định 4087 ngày 28/2/2012 của UBND tỉnh Hà Tĩnh) là hơn 886 tỷ đồng, từ ngân sách nhà nước.
Quá trình thi công từ 2009 – 2011, giai đoạn 1 từ phường Kỳ Phương đến cầu Tây Yên đã cơ bản hoàn thành. Tuy nhiên, từ 2011 đến nay, giai đoạn 2+3 từ cầu Tây Yên đến đê Hòa Lộc, dự án thi công dở dang, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đời sống, sản xuất của người dân địa phương. Tại nhiều đoạn kênh đang thi công dở, một số người dân ra lấn chiếm, đào đắp nuôi tôm làm công trình thay đổi hiện trạng, xuống cấp, có nguy cơ thất thoát lãng phí.
Chị Trần Thị Đậu (ngụ thôn Hòa Lộc, phường Kỳ Trinh) cho biết: Trước đây người dân sản xuất hoa màu trên diện tích này, nhưng sau đó có dự án làm kênh thoát lũ, nên người dân đã nhường đất để thực hiện. Từ 2012, thấy máy móc vào đào đất đắp kênh, sau đó dự án làm dở dang, chưa xong đã bỏ hoang đến nay. “Chúng tôi thấy đất bỏ hoang, xót quá ra đắp ngăn tạm kênh chia nhau nuôi hải sản. Gia đình tôi ra nuôi 2 hồ tôm ở đây”, chị nói.
Ông Nguyễn Hữu Thanh, Phó Chủ tịch UBND phường Kỳ Trinh cho biết: Để triển khai dự án, địa phương đã thu hồi hơn 49ha diện tích đất trồng hoa màu và trồng lúa của hàng trăm hộ dân. Dự án dở dang từ 2015 đến nay không thấy triển khai. Từ 2019, một số hộ dân thấy dự án bỏ hoang nên ra nuôi tôm, đến nay đã có khoảng 40 hộ ra lấn chiếm nuôi tôm.
“Chính quyền địa phương đã thông báo và cử lực lượng ra ngăn chặn người dân lấn chiếm nuôi tôm, nhưng chưa xử lý dứt điểm. Phường đã nhiều lần có báo cáo, kiến nghị bằng văn bản về những bất cập, hệ lụy do dự án này gây ra gửi lên UBND TX, Ban QLDA, nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi dự án có tiếp tục triển khai nữa hay không”, ông Thanh nói.
Thi công dở dang, đề xuất thêm vốn
Trả lời PLVN, ông Trần Kiên, Trưởng Phòng Giám sát – Điều hành dự án thuộc Ban QLDA (chủ đầu tư) cho biết: Dự án được triển khai từ 2009, được chia 3 giai đoạn. Tổng dự án phê duyệt ban đầu hơn 886 tỷ đồng (trong đó chi giải phóng mặt bằng gần 400 tỷ đồng) nguồn vốn ngân sách trung ương và một phần ngân sách tỉnh. Dự án do 3 đơn vị liên danh thi công gồm Cty CP Xây dựng 1 Hà Tĩnh, Cty Hòa Hiệp, Cty CP Thương mại & Dịch vụ Nga Sơn.
Giai đoạn 1 từ phường Kỳ Phương ra cầu Tây Yên đã hoàn thiện từ 2011, tuy nhiên theo tổng dự án là ra đến cầu Sông Quyền. Đến nay, giai đoạn 2 và 3 gồm hồ điều hòa 175ha và 4,2km kênh ngăn mặn và cống ngăn mặn (bara) Tây Yên chưa thi công.
Ông Kiên cho rằng quá trình làm tuyến kênh này gặp nhiều vướng mắc về giải phóng mặt bằng và vốn, các ngành đã vào cuộc với nhiều cuộc họp. Thực hiện chỉ đạo theo Công văn 5923 ngày 18/10/2022 về việc đánh giá tổng thể dự án này của UBND tỉnh, Ban QLDA đã thuê đơn vị tư vấn độc lập đánh giá lại dự án và hoàn thiện điều chỉnh phương án thi công. “Bây giờ triển khai tiếp cần phải bổ sung nguồn vốn lên gấp đôi, khoảng hơn 1.000 tỷ đồng. Ban QLDA đã lập phương án thi công đang trình tỉnh phê duyệt”, ông Kiên nói.
Ông Kiên xác nhận dự án này “treo” nhiều năm dẫn đến việc một số người dân địa phương đã lấn chiếm đắp hồ nuôi tôm trên phần đất của dự án. Ban QLDA đã làm việc nhiều lần và có nhiều văn bản gửi TX Kỳ Anh và phường Kỳ Trinh, yêu cầu người dân dừng lấn chiếm nuôi tôm. Tuy nhiên, việc này chưa được xử lý triệt để.
Ông Kiên cho biết, chủ đầu tư đã thanh toán khối lượng giai đoạn 2 và giai đoạn 3 cho đơn vị thi công 32 tỷ đồng.