Dân khổ vì quy hoạch rừng phòng hộ chồng chéo

Bị “nhốt” giữa rừng phòng hộ

Đến định cư từ năm 1988, khu đất ở của gia đình ông Lê Văn Thắng (ngụ xóm 4, xã Quỳnh Tân, H.Quỳnh Lưu) đã được cấp “sổ đỏ” hơn 20 năm trước. Năm 2007, đất ở, đất canh tác của gia đình ông bị quy hoạch thành đất rừng phòng hộ. Kể từ đó, nhiều chuyện phiền toái cũng nảy sinh. “Muốn sửa chữa, cơi nới nhà cửa phải xin phép ban quản lý (BQL) rừng phòng hộ, muốn chặt cây do chính mình trồng trên đất của mình cũng phải xin phép. Đất trồng keo đến kỳ thu hoạch, muốn chuyển sang trồng mía, dứa cho hiệu quả hơn cũng không được”, ông Thắng than thở. Căn nhà của gia đình bà Trần Thị Trung, cách nhà ông Thắng một quãng, nằm ở vùng trũng, thường bị ngập lũ khi hồ Vực Mấu tích nước. Gia đình bà muốn di dời nhà lên vị trí cao hơn, nhưng không được phép vì vướng đất rừng phòng hộ.

Ông Đậu Ngọc Cần, hàng xóm bà Trung, cho biết năm 1996, ông tiên phong nhận hàng chục héc ta đất rừng theo Nghị định 02/1994 và được cấp lâm bạ thời hạn 50 năm để sản xuất. Năm 2006, thực hiện chủ trương giãn dân và xây dựng kinh tế mới của tỉnh Nghệ An, gia đình ông cùng 24 hộ khác di chuyển nhà đến vị trí cách chỗ cũ chừng 500 m. Một năm sau, khi BQL rừng phòng hộ được thành lập, nhà của ông Cần cùng với nhiều hộ khác bị quy hoạch thành diện tích rừng phòng hộ nhưng ông không hề hay biết. Thậm chí, năm 2011, gia đình ông còn được UBND H.Quỳnh Lưu trao chứng nhận đạt tiêu chí kinh tế trang trại. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, mỗi lần ông sửa sang nhà cửa, cán bộ BQL rừng phòng hộ lại đến yêu cầu đình chỉ vì xây trên đất phòng hộ. “Mình ở trên đất của mình mà cũng bị làm khó. Không hiểu chúng tôi sai ở đâu”, ông Cần bức xúc. Theo UBND xã Quỳnh Tân, hiện có 70 hộ dân của xã đang bị “nhốt” giữa rừng phòng hộ và cùng phải chịu chung nỗi khổ.

Bị quy hoạch thành rừng phòng hộ, hàng trăm gia đình có đất rừng sản xuất được cấp hơn 20 năm trước cũng đang bị kẹt vì quy định khai thác và trồng lại rừng. Theo quy định, rừng trồng trong rừng phòng hộ nếu khai thác phải có phương án thiết kế, được sự cho phép của cơ quan chức năng. Đặc biệt không được khai thác trắng, đồng thời phải trồng mới loại cây phù hợp với đặc trưng của phòng hộ. Thế nhưng, rất nhiều người dân ở đây đã không tuân thủ quy định này vì họ cho rằng, họ nhận đất trước khi quy hoạch rừng phòng hộ. Khi người dân khai thác keo, cán bộ của BQL rừng phòng hộ Bắc Nghệ An đến lập biên bản, yêu cầu ngừng khai thác. Tuy nhiên, lập biên bản cũng chỉ là thủ tục cho có và không có một quyết định xử phạt nào được ban ra. Vì thế, người dân vẫn cứ tiếp tục ồ ạt khai thác rồi tự ý trồng mới.

Ông Trần Văn Sơn, Trưởng BQL rừng phòng hộ Bắc Nghệ An, cho biết chỉ trong vòng 18 ngày cuối tháng 3, đầu tháng 4 năm 2022, đơn vị này đã phát hiện 14 vụ phá rừng phòng hộ trái quy định. BQL đã lập biên bản, gửi hồ sơ đề nghị hạt kiểm lâm xử lý, nhưng không thể xử phạt do đất chưa được thu hồi.

Rắc rối vì rừng hai chủ

BQL rừng phòng hộ Bắc Nghệ An được giao quản lý hơn 4.800 ha đất rừng phòng hộ trên địa bàn H.Quỳnh Lưu và TX.Hoàng Mai. Tuy nhiên, trong số này hiện chỉ còn 780 ha rừng tự nhiên, còn lại là diện tích rừng trồng hoặc đất chưa có rừng.

Ông Trần Văn Sơn cho biết việc người dân tự ý chặt phá rừng, tồn tại các trang trại và nhà ở trên đất rừng phòng hộ là do khi thành lập BQL rừng phòng hộ vào năm 2007, cơ quan có thẩm quyền đã không đền bù để thu hồi đất đã giao cho người dân trước đó. Trong số 4.800 ha quy hoạch rừng phòng hộ, có khoảng 2.000 ha đã được lập hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đất theo Nghị định 163/1999, giao đất lâm nghiệp theo Nghị định 02/1994, giao đất theo Quyết định 184/1982 cho người dân, nhưng chưa thu hồi. Trong khi đó, đến nay BQL rừng phòng hộ vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa được đóng mốc ranh giới rừng phòng hộ ngoài thực địa nên công tác quản lý bảo vệ rừng rất khó khăn.

Tương tự, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Nghệ An, thừa nhận lực lượng chức năng đang rất khó khăn trước tình trạng rừng phòng hộ ở H.Quỳnh Lưu và TX.Hoàng Mai bị người dân tự ý khai thác. Ông Tuấn cũng cho rằng do chưa thu hồi đất nên hiện nay không thể xử lý được hành vi phá rừng phòng hộ của người dân.

Ông Nguyễn Xuân Dinh, Phó chủ tịch UBND H.Quỳnh Lưu, cho rằng việc quy hoạch rừng phòng hộ trước đây thực hiện không phù hợp, vì đất rừng trước đó đã giao cho người dân. Nhiều năm nay, BQL rừng phòng hộ Bắc Nghệ An chỉ quản lý trên danh nghĩa. Việc BQL rừng phòng hộ xử lý người dân về hành vi phá rừng phòng hộ là không đúng thực tế vì đất rừng này đã giao cho người dân trước đó nhưng chưa được thu hồi. Theo ông Dinh, cần phải rà soát, xem xét lại diện tích nào cần thiết cho phòng hộ thì đền bù cho người dân để thu hồi đất, còn những diện tích nào không cần thiết thì đưa ra khỏi quy hoạch phòng hộ để tránh chồng chéo.

Theo Khánh Hoan

Link gốc: https://thanhnien.vn/dan-kho-vi-quy-hoach-rung-phong-ho-chong-cheo-post1485242.html