Sáp nhập tỉnh thành: Giảm xuống bao nhiêu là hợp lý?

Địa giới hành chính hiện nay có thể không còn phù hợp

Theo PGS. Võ Trí Hảo, Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), định hướng sáp nhập tỉnh mà Bộ Chính trị mới đây ban hành qua Kết luận 126 là phù hợp với trình độ phát triển kinh tế – xã hội hiện nay.

Ông Hảo phân tích, trước đây, việc chia tách các đơn vị hành chính cũng xuất phát từ yêu cầu phát triển trong bối cảnh quản trị xã hội, khoa học công nghệ và năng lực của hệ thống còn nhiều hạn chế.

Nhưng đến hiện nay, các yếu tố giúp cho quản trị xã hội như khoa học, công nghệ số, hạ tầng giao thông đã rất thuận tiện. Đi từ tỉnh này sang tỉnh khác không còn quá khó khăn như thời bao cấp. Hệ thống hành chính vì vậy cũng cần tận dụng những tác động tích cực của sự phát triển này mang lại.

Đặc biệt, theo ông Hảo, cho đến nay quyết tâm xây dựng chính phủ điện tử, chính phủ số… đã thúc đẩy việc cung cấp dịch vụ công khá tốt. Đề án 06, trong đó có nhánh nhỏ là dữ liệu dân cư đã phát huy tác dụng, thể hiện qua việc không còn hộ khẩu giấy, tích hợp các giấy tờ của công dân vào VNeID. Dịch vụ công với độ liên thông ngày càng được cải thiện, giảm bớt khó khăn cho công dân, doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục hành chính. Cũng vì vậy, hệ quả tất yếu là địa giới hành chính như hiện nay có thể không còn phù hợp.

Mặt khác, khi sáp nhập tỉnh theo định hướng của Bộ Chính trị thì các địa phương có thể tận dụng được yếu tố quy mô, một yếu tố tăng tính cạnh tranh trong phát triển kinh tế – xã hội.

Đồng quan điểm, ông Vũ Trọng Kim, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV nhận định, đây là thời điểm chín muồi để nghiên cứu sáp nhập tỉnh thành.

“Nếu bây giờ không làm thì sau này sẽ rất khó làm. Bởi, hiện nay công nghệ thông tin đã phát triển rất mạnh, các điều kiện về hạ tầng, đường sá đã rất tốt. Thêm vào đó, vấn đề biên chế, chi ngân sách cho bộ máy của chúng ta quá lớn”, ông Kim nhấn mạnh.

Giảm xuống bao nhiêu tỉnh, thành là hợp lý?

Đối với đề án sáp nhập tỉnh, thành thì việc sáp nhập như thế nào và rút gọn xuống còn bao nhiêu tỉnh thành là hợp lý đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ phía dư luận.

Theo ĐBQH Phạm Văn Hòa (đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp), việc quyết định sáp nhập cụ thể còn bao nhiêu tỉnh, thành sẽ phải dựa trên nghiên cứu, đánh giá đầy đủ các yếu tố, tiêu chí và do cơ quan có thẩm quyền quyết định.

“Có thể đưa số đơn vị cấp tỉnh về mốc 40 hoặc dưới 40 là phù hợp. Bởi hiện nay hệ thống cơ sở hạ tầng, nhất là đường sá, đã phát triển mạnh, hệ thống thông tin liên lạc cũng đầy đủ, thông suốt, đảm bảo cho việc quản lý địa bàn rộng, dân số đông”, ông Hòa bày tỏ quan điểm.

Bên cạnh đó, trước các ý kiến nhập lại các tỉnh trước kia đã tách ra, ông Hòa cho rằng, việc sáp nhập cần theo tình hình thực tiễn, quy mô kinh tế – xã hội, quy hoạch vùng.

“Tôi đề xuất nghiên cứu theo vùng kinh tế như tỉnh công nghiệp, tỉnh nông nghiệp, tỉnh phát triển kinh tế biển, thành phố dịch vụ… Nên phân theo từng vùng, từng lĩnh vực, ngành nghề để thuận lợi cho đầu tư. Trung Quốc rất rõ ràng tỉnh nào là du lịch, tỉnh nào là phát triển kinh tế công nghiệp, dịch vụ…”, ông Hòa cho hay.

Cũng nhìn nhận về vấn đề này, PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, nếu xét về quy mô dân số, diện tích, năng lực quản lý và phát triển kinh tế – xã hội, Việt Nam có thể thu gọn xuống khoảng 45-50 tỉnh, thành phố để phát triển bền vững.

Cũng theo vị chuyên gia này, việc duy trì 63 tỉnh, thành với bộ máy hành chính cồng kềnh đang tạo ra áp lực lớn về ngân sách và biên chế. Trong khi đó, nhiều tỉnh có quy mô dân số thấp, diện tích nhỏ, nguồn lực kinh tế hạn chế, dẫn đến tình trạng phân tán nguồn lực, khó phát huy lợi thế.

Ông Sơn dẫn chứng, so sánh với một số quốc gia khác như Hàn Quốc với hơn 50 triệu dân chỉ có 17 tỉnh, thành phố hay Trung Quốc với gần 1,4 tỷ dân cũng chỉ có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh. Trong khi đó, Việt Nam với gần 100 triệu dân nhưng có tới 63 tỉnh, thành, dẫn đến sự phân tán nguồn lực và khó khăn trong quản lý vĩ mô.

Trên cơ sở đó, ông Sơn nhấn mạnh lại lần nữa, số lượng 45 – 50 tỉnh là hợp lý, nhưng quan trọng hơn cả là việc sáp nhập cần có lộ trình khoa học, đảm bảo sự đồng thuận từ người dân và mang lại lợi ích lâu dài cho đất nước.

Tác giả: Anh Vũ

Nguồn: vietnamfinance.vn