Không đủ sức duy trì bộ ba vũ khí hạt nhân, Mỹ tụt lại sau Nga và Trung Quốc
Tụt hậu công nghệ so với Nga và Trung Quốc, đồng thời chi phí quá lớn khiến chương trình tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) của Mỹ có nguy cơ cao phải hủy bỏ.
Chương trình tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) LGM-35A Sentinel, hiện đang được phát triển cho Không quân Mỹ, ngày càng phải đối mặt với nguy cơ cắt giảm sâu và có thể bị hủy bỏ do chi phí quá lớn trong quá trình phát triển. Điều này cũng làm dấy lên lo ngại rằng, việc trang bị những tên lửa như vậy trong tương lai có thể không hợp túi tiền.
Chi phí của chương trình Sentinel ban đầu được ước tính là 96 tỷ USD, nhưng các điều kiện mới cho thấy chi phí cho mỗi tên lửa mới giờ đây có thể cao hơn 50%. Do đó, chi phí sửa đổi cho 659 tên lửa theo kế hoạch có thể lên tới gần 117 tỷ USD, đồng thời chi phí cho mỗi tên lửa dự kiến sẽ tăng hơn đáng kể nữa nếu số lượng tên lửa được chế tạo hoàn chỉnh hơn.
Những khó khăn của chương trình Sentinel
Chi phí lao động và chi phí nguyên liệu thô tăng là nguyên nhân chính, trong đó chương trình cũng yêu cầu hiện đại hóa sâu rộng cơ sở hạ tầng tên lửa đã tồn tại hơn nửa thế kỷ và lắp đặt mạng cáp quang rộng khắp nhiều bang của nước Mỹ.
Được phát triển để thay thế cho tên lửa LGM-30G Minuteman III đã cũ, ước tính mới nhất về chi phí của Sentinel cho thấy rằng chúng có thể vượt quá giới hạn của Luật Nunn-McCurdy.
Luật Nunn-McCurdy buộc Lầu Năm Góc phải thông báo cho Quốc hội Mỹ và phải giải trình bất cứ dự án nào đội vốn ban đầu 15%, 25% hoặc tối đa 50%. Khi đó, để tiếp tục dự án, Lầu Năm Góc có thể sẽ phải yêu cầu bổ sung kinh phí.
Tên lửa Minuteman III hiện đang được sử dụng là loại ICBM duy nhất của Mỹ và thế giới phương Tây, đồng thời là loại tên lửa ICBM lâu đời nhất trên thế giới, nó có lịch sử hoạt động hơn 50 năm.
Các báo cáo mới nhất về tình trạng “đội vốn” nghiêm trọng theo tiết lộ của Bộ trưởng Không quân Mỹ Frank Kendall ngày 14/11 cảnh báo rằng, chương trình Sentinel đang bị đưa ra xem xét.
Trong khi đó, nên công nghiệp quốc phòng của Mỹ lại rất thiếu kinh nghiệm trong việc phát triển ICBM trong suốt nửa thế kỷ qua. Kendall đã giải thích rõ hơn về những khó khăn, ông cho biết “Còn rất nhiều điều chưa biết đã xuất hiện trong quá trình chế tạo, nó đang ảnh hưởng đến chương trình Sentinel. Một phần là do đã rất lâu rồi chúng ta mới chế tạo một loại ICBM”.
Phương án thay thế
Các vấn đề phát sinh của chương trình đã làm dấy lên lời kêu gọi ngừng chế tạo ICBM Minuteman III và cũng không được phát triển thêm một chương trình nà tương tự như vậy để thay thế. Thay vào đó, nhiều ý kiến cho rằng cần tập trung nguồn lực và tăng tài trợ cho hai nhánh còn lại của bộ ba hạt nhân, đó là tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và máy bay ném bom chiến lược.
Máy bay ném bom chiến lược B-21 bay lần đầu tiên vào tháng 11 vừa qua đã gây được sự chú ý và nhận được nhiều lời kêu gọi nhằm xây dựng một phi đội với hơn 200 máy bay. Nhiều chuyên gia cho rằng, việc chuyển hướng tài trợ từ chương trình Sentinel sang B-21 có thể trở nên khả thi hơn nhiều.
Chiếc máy bay tiền nhiệm của B-21 là B-2 cũng đã bị cắt giảm 83% số lượng sản xuất theo kế hoạch. Tàu ngầm tên lửa đạn đạo lớp Ohio của Mỹ cũng đã phải hủy 1/4 số lượng sản xuất so với kế hoạch ban đầu, nhưng có thể thấy phiên bản kế nhiệm của nó là Lớp Colombia hiện đang được phát triển và được tài trợ để đưa vào hoạt động với số lượng lớn hơn, thông qua việc tiết kiệm hàng trăm tỷ đô la từ việc hủy bỏ chương trình Sentinel.
Kho ICBM Minuteman III hiện cũng đã xuống cấp do tên lửa được sử dụng trong nhiều thập kỷ qua và đã vượt xa mốc thời gian phục vụ dự định ban đầu. Người đứng đầu Bộ Tư lệnh Chiến lược Mỹ, tướng Charles A Richard cũng đã khẳng định là sẽ ngừng triển khai bộ ba hạt nhân đầy đủ do tình trạng hiện tại, “Chúng ta không thể kéo dài chương trình Minuteman III. Việc kéo dài thời gian hoạt động của loại ICBM này đã vượt quá mức và không còn hiệu quả về mặt chi phí. Thời gian không còn nhiều và Minuteman III đang nhanh chóng đi đến điểm mà không thể làm gì hơn”.
Theo đó, người chỉ huy đã cảnh báo rằng các tên lửa này đã lỗi thời đến mức các nhà thiết kế ban đầu của chúng đã qua đời và các kỹ sư thậm chí không còn một số tài liệu kỹ thuật cần thiết nữa. Tên lửa đạn đạo liên lục địa Minuteman III dựa trên thiết kế Minuteman Iban đầu từ năm 1962 và đã được đưa vào sử dụng từ năm 1970.
“Thứ đó đã cũ đến mức trong một số trường hợp, các bản vẽ kỹ thuật không còn tồn tại nữa hoặc ở những nơi chúng tôi có bản vẽ, chúng giống như đi sau tiêu chuẩn ngành tới sáu thế hệ. Và không ai ngoài những chuyên gia chế tạo ra nó mới có thể hiểu được thứ họ tạo ra, trong khi họ không còn sống nữa” Charles A Richard nói.
Vì vậy, nếu chương trình Sentinel bị hủy bỏ, lựa chọn duy nhất cho Lầu Năm Góc khả thi đó là Mỹ học theo cách mà Anh và Pháp đang làm, đó là bỏ hoàn toàn khả năng răn đe ICBM chiến lược trên bộ, để chuyển sang lực lượng ICBM hoàn toàn dựa trên tàu ngầm.