Hành vi côn đồ khi tham gia giao thông: Báo động về văn hóa ứng xử trên đường phố

Thời gian qua, liên tiếp xảy ra những vụ va chạm giao thông nhỏ nhưng lại dẫn đến những cuộc xô xát nghiêm trọng. Có người vung tay tát, có người sử dụng hung khí để “dạy cho đối phương một bài học”, thậm chí có trường hợp đẩy câu chuyện đến mức tước đoạt tính mạng người khác.

Những hành vi này không chỉ để lại hậu quả nặng nề cho các nạn nhân mà còn khiến chính kẻ gây rối phải trả giá bằng tù tội, đẩy gia đình vào cảnh khốn đốn.

Vì sao cơn giận trên đường phố khó kiểm soát?

Nhiều chuyên gia nhận định, hành vi côn đồ trong giao thông bắt nguồn từ vô số nguyên nhân.

Thứ nhất, ý thức về pháp luật và văn hóa ứng xử còn yếu kém. Một số người sẵn sàng lao vào “ăn thua” ngay khi xảy ra va chạm, thay vì bình tĩnh giải quyết theo pháp luật hoặc thông qua bảo hiểm. Họ coi hành vi bạo lực như cách để “giành phần đúng”, bất chấp hậu quả pháp lý hay đạo đức.

Thứ hai, căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày dễ biến những va chạm giao thông nhỏ thành “giọt nước tràn ly”. Tình trạng kẹt xe kéo dài, áp lực công việc, hoặc những bất đồng tích tụ từ trước khiến con người trở nên dễ cáu gắt, mất kiểm soát.

Thứ ba, mạng xã hội và tâm lý đám đông góp phần thúc đẩy hành vi bạo lực. Một số người sợ “mất mặt” trước đám đông, hoặc cảm thấy được cổ vũ bởi những người đứng xem, dẫn đến hành động bộc phát.

Một nguyên nhân nữa có thể là do thói quen sử dụng rượu bia và chất kích thích. Một phần không nhỏ các vụ xô xát, gây gổ trên đường liên quan đến việc người điều khiển phương tiện đã sử dụng rượu bia hoặc các chất kích thích. Những chất này làm suy giảm khả năng phán đoán, kích thích cảm xúc tiêu cực và dẫn đến các hành vi côn đồ, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Cần làm gì để chấm dứt vấn nạn này?

Để hạn chế những hành vi côn đồ khi tham gia giao thông, cần sự chung tay của cả xã hội và áp dụng đồng bộ các giải pháp, trong đó thực hiện trên cả ba phương diện: giáo dục, pháp luật và cơ chế hỗ trợ xử lý.

Đầu tiên cần siết chặt xử phạt và tăng mức chế tài. Những hành vi như lăng mạ, hành hung hay phá hoại tài sản cần được xử lý nghiêm minh, không chỉ bằng các mức phạt hiện hành mà còn có biện pháp tăng hình phạt tù hoặc cải tạo không giam giữ để răn đe.

Theo Điều 178 Bộ luật Hình sự quy định, hành vi cố ý phá hoại tài sản của người khác có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đến 100 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, tùy mức độ nghiêm trọng. Trong khi đó, hành vi gây rối trật tự công cộng được quy định tại Điều 318 Bộ luật Hình sự, có thể bị phạt tù lên tới 7 năm nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Ngoài ra, theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 123/2021/NĐ-CP, các hành vi gây rối trật tự khi tham gia giao thông như dừng xe cản trở, đánh người, hoặc lăng mạ có thể bị phạt từ 5 triệu đến 10 triệu đồng, thậm chí tước giấy phép lái xe từ 2 đến 4 tháng.

Dù đã có những chế tài rõ ràng như vậy, nhưng thực tế, việc xử lý chưa đủ sức răn đe và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân vẫn rất thấp.

Tiếp đến cần nâng cao ý thức cộng đồng. Các chiến dịch truyền thông về văn hóa giao thông, giáo dục trong nhà trường và tuyên truyền tại địa phương cần được đẩy mạnh, giúp người dân hiểu rõ rằng mọi hành vi bạo lực đều phải trả giá.

Trong nhà trường, cần đưa các nội dung về văn hóa giao thông vào chương trình giảng dạy từ cấp tiểu học đến trung học phổ thông. Các bài học không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà cần tổ chức các buổi trải nghiệm thực tế, mô phỏng tình huống giao thông để học sinh hiểu và áp dụng.

Ở cộng đồng, phải thực hiện các chiến dịch truyền thông dài hạn, như phát động tuần lễ văn hóa giao thông, tổ chức các cuộc thi, hội thảo về ứng xử giao thông văn minh.

Còn đối với người vi phạm, bên cạnh xử phạt, cần có hình thức giáo dục bắt buộc, như tham gia lớp học về luật giao thông, lao động công ích hoặc xem lại hậu quả từ các vụ tai nạn. Điều này giúp người vi phạm nhận ra trách nhiệm và hậu quả từ hành vi sai trái.

Một yếu tố nữa cũng cần điều chỉnh, bổ sung là phát triển cơ chế giải quyết va chạm nhanh chóng. Lực lượng cảnh sát giao thông cần được tăng cường ở các điểm nóng và các ứng dụng báo cáo sự cố nên được phổ biến rộng rãi để hỗ trợ người dân xử lý tình huống.

Ứng xử giao thông – tấm gương phản chiếu văn hóa xã hội

Hành vi côn đồ trên đường phố không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là hồi chuông cảnh báo về văn hóa ứng xử của xã hội. Giao thông không đơn thuần là sự di chuyển, mà còn là nơi phản ánh rõ nhất thái độ, ý thức và sự tôn trọng lẫn nhau của cộng đồng.

Một người biết nhường đường, nói lời xin lỗi khi xảy ra va chạm, hay sẵn lòng giúp đỡ người gặp khó khăn không chỉ góp phần tạo nên một môi trường giao thông an toàn, mà còn lan tỏa giá trị nhân văn, xây dựng một xã hội đáng sống hơn.

Vì sao ứng xử giao thông lại là thước đo văn minh? Bởi lẽ, hành vi của mỗi cá nhân khi tham gia giao thông không chỉ ảnh hưởng đến bản thân họ mà còn tác động trực tiếp đến những người xung quanh. Sự bình tĩnh, tôn trọng và hợp tác là yếu tố then chốt giúp giải quyết mọi vấn đề, từ va chạm nhỏ đến các sự cố lớn, thay vì để cảm xúc nóng giận dẫn dắt hành động.

Ứng xử giao thông không phải là điều gì quá xa vời hay lớn lao, mà chính là những hành động nhỏ bé, tử tế hàng ngày trên đường phố. Đừng để một phút nóng giận làm hỏng cả cuộc đời. Thay vào đó, hãy chọn sự bình tĩnh và văn minh, bởi lẽ, mỗi hành động của bạn không chỉ quyết định sự an toàn của chính mình, mà còn là minh chứng cho giá trị và bản lĩnh của con người trong xã hội hiện đại.

Hãy nhớ rằng, giao thông không chỉ là nơi chúng ta đi qua, mà còn là nơi chúng ta cùng nhau xây dựng một hình ảnh đẹp về đất nước và con người Việt Nam.

Theo: Di Ái

Nguồn: nld.com.vn