Đề xuất mua bảo hiểm y tế cho thân nhân người lao động
Một trong ba phương án do Bộ Y tế đề xuất về việc mở rộng người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT), trong đó đưa thân nhân người lao động (NLĐ) vào diện đóng bắt buộc, Nhà nước hỗ trợ 30% tiền đóng.
 |
Nhiều bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Huyết học -Truyền máu Trung ương sẽ gặp khó khăn nếu không tham gia bảo hiểm y tế. Ảnh minh họa: Khánh Huy |
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 5/2024 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Báo cáo đánh giá tác động dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT sắp trình Chính phủ, Bộ Y tế đề xuất mở rộng diện bao phủ trong bối cảnh mới đạt 92% dân số tham gia BHYT, trong khi Việt Nam đặt mục tiêu tới năm 2025 tăng lên ít nhất 95%. Ngoài mở rộng diện đóng, Bộ Y tế đang đề xuất lộ trình nâng mức đóng BHYT từ năm 2025…
Khoảng 8% dân số còn lại chưa tham gia BHYT chủ yếu nhóm phi chính thức như NLĐ trong DN, học sinh, sinh viên, người tham gia theo hộ gia đình. Nguyên nhân chủ yếu là nhiều người chưa nhận thức được tầm quan trọng của BHYT, khi ốm đau mới mua, nhất là trong các hộ gia đình.
Theo đề xuất của Bộ Y tế, phương án một, sửa đổi, bổ sung một số quy định về nhóm bắt buộc tham gia cho phù hợp thực tiễn, như làm rõ nội hàm các nhóm học viên CA gồm người Việt Nam và người nước ngoài; con liệt sĩ gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp; tách cựu sĩ quan CA nghỉ hưu thành nhóm riêng để điều chỉnh mức hưởng. Với nhóm tự đóng BHYT, Bộ Y tế bổ sung người Việt Nam không có giấy tờ tùy thân, người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam, lao động nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng.
Tại phương án hai, ngoài các nhóm bổ sung như phương án một, Bộ Y tế đề xuất đưa thân nhân NLĐ vào diện đóng bắt buộc. Nhóm này sẽ được Nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng, 70% còn lại do NLĐ đóng 1/3 và chủ DN chịu 2/3.
Nhà nước đồng thời có cơ chế khuyến khích người dân đóng BHYT một lần cho 3 năm để duy trì việc tham gia lâu dài vào quỹ.
Phương án ba, giữ nguyên các nhóm đóng như hiện hành và không bổ sung đối tượng mới vào diện tham gia. Nhà nước không phải tăng chi ngân sách, song sẽ đối mặt gánh nặng chi phí giải quyết vấn đề xã hội liên quan đến nhóm chưa có thẻ BHYT. Mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân khó đạt được.
Sau khi cân nhắc lợi, hại, Bộ Y tế lựa chọn phương án ba, tức giữ nguyên quy định hiện hành. Điều này phù hợp thực tiễn trong bối cảnh nguồn thu ngân sách hạn hẹp và đảm bảo tiến độ sửa luật để kịp thời có hiệu lực vào năm 2025. Riêng phương án hai với quy định bổ sung thân nhân lao động vào diện đóng BHYT được cân nhắc thực hiện trong lần sửa đổi tổng thể Luật BHYT thời gian tới.
Theo tính toán, DN sẽ phải tăng chi dao động từ khoảng 541 tỷ đến 1.782 tỷ đồng để hỗ trợ thân nhân NLĐ tham gia BHYT. Điều này gây không ít khó khăn nhất là trong bối cảnh các DN cũng đang trong giai đoạn khó khăn, đặc biệt sau đại dịch Covid-19.
Đại diện các DN kinh doanh ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, thuỷ sản, da giầy cho biết, những ngành này có số lượng lao động rất lớn. Tiền đóng các khoản bảo hiểm và phí công đoàn đã cao hơn hẳn các nước trong khu vực và cả Châu Á. Đa phần các DN cho rằng nếu phải gánh thêm khoản phí BHYT cho thân nhân NLĐ nữa thì sẽ quá sức.
Bà Phan Thị Thanh Xuân – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp Hội Da – Giầy – Túi xách Việt Nam cho biết, hiện trên thế giới không có nước nào bắt buộc DN đóng BHYT cho thân nhân NLĐ. Theo đại diện VCCI, đề xuất là nhân văn nhưng chỉ nên khuyến khích để DN và NLĐ cùng thực hiện. Thay vì việc áp dụng bắt buộc sẽ tạo sự khiên cưỡng và gây sức ép lên DN. Khoảng 8% dân số còn lại chưa tham gia BHYT chủ yếu là do chưa nhận thức được tầm quan trọng của BHYT, khi ốm đau mới mua, nhất là trong các hộ gia đình. Do đó việc vận động mở rộng diện bao phủ BHYT cần chú trọng tuyên truyền thay đổi nhận thức của chính đối tượng tham gia và thụ hưởng chính sách. Còn DN cần có tích lũy để vượt qua giai đoạn khó khăn sau Covid và trở về đà phát triển.
Tác giả: Thái Phương
Nguồn: phapluatxahoi.kinhtedothi.vn